برگزاری هشتمین همایش ملی حقوق مالکیت ادبی و هنری؛ 97/2/25

هشتمین همایش ملی حقوق مالکیت ادبی، هنری و حقوق مرتبط با موضوع استراتژی ملی مالکیت ادبی و هنری در تاریخ 25 اردیبهشت 1397 در محل باغ موزه دفاع مقدس (سالن خلیج فارس) در ساعت 9:15 پس از تلاوت آیاتی چند از کلام الله مجید آغاز گردید. در ابتدای همایش، مجری برنامه ضمن خوش آمد گویی به حاضرین و خانم اولا زهران مشاور ارشد وایپو در بخش توسعه کپی رایت که در همایش حاضر بودند؛ از خانم دکتر حیدری دبیر همایش برای ایراد سخنرانی بر روی سن دعوت کردند، ایشان ضمن ارائه گزارشی از وضعیت همایش های برگزار شده پیشین، بیان داشتند اتاق فکر برای تعیین مسیر مالکیت ادبی و هنری در سال های آینده تشکیل شده، ضمن اینکه وضعیت فعلی حقوق مالکیت فکری را از نظر وزارت ارشاد نامناسب و ناکافی دانستنه و خواستار رسیدگی سریع تر به پرونده های مالکیت فکری در دادگاهها شدند. سپس جناب آقای حسینی رئیس محترم همایش به بیان نقطه نظرات خود پرداخته و خاطرنشان کردند توسعه کشور در گرو توسعه فرهنگ است و ناچاریم با توجه به تحریم کشور و دور زدن آن به مزیت های کشور خودمان توجه کنیم، از این رو، توجه به مردمان خوش ذوقی ایرانی ضروری خواهد بود. توسعه همه جانبه به سان پازلی است که درست قرار گرفتن قطعات موجب پیشرفت می شود که فرهنگ و هنر از قطعات این پازل است که هیچ تحریمی یارای مبارزه با آنرا ندارد زیرا فکر محصور نیست. برای رسیدن به این هدف نیازمند نقشه راه هم در کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت هستیم، در سال حمایت از کالاهای ایرانی می توانیم بر روی محصولات فرهنگی مانور دهیم. در این مسیر تدوین استراتژی ملی مالکیت ادبی و هنری بسیار مهم است ایشان خاطرنشان کردند نیاز است پس از همایش کمیته ای از متخصصان تشکیل تا با برنامه ریزی و تدوین سند موجبات سرمایه گذاری خارجی و احقاق حقوق بازیگران صنفی را فراهم و از فرصتهای فضای مجازی براساس قانون استفاده شود.

 

 

 در بخش بعدی مراسم، سرکار خانم دکتر جنیدی معاون محترم حقوقی رییس جمهور به ایراد سخنرانی خود با محوریت اداره کشور توسط متخصصان هر رشته پرداخته  و از سابقه تاریخی رشد مالکیت فکری در قرن های گذشته و رشد سرمایه گذاری در آن دوران سخن گفتند. ایشان ادامه دادند توسعه یافتگی با نظام حقوقی ارتباط دارد باید هست ها و نیست ها را به درستی پیدا کنیم تا بتوانیم بایدها و نبایدها را بر اساس آن بدرستی تعریف کنیم. در ادامه صحبت ها از تصمیم گیری جزیره ای انتقاد کردند و خواستار ورود تمام وزارت خانه های دخیل در موضوع برای تعیین نحوه حمایت و ارتباط تنگاتنگ با قضات برای صدور احکام مناسب و ترویج نهادهای شبه قضایی از جمله داوری را خواستار شدند. اولین بحث مطرح در اینجا حوزه انحصار است باید مشخص کنیم انحصار در حوزه مالکیت فکری که توجیه آن تشویق ابتکار است خوب است یا بد بخصوص در حوزه حقوق رقابت آزاد؟ ایشان در پایان سخنرانی به این نکته اشاره داشتند که باید تفکر انحصار محور به تفکر موازنه محور تغییر مسیر دهیم.

 

 

سخنران بعدی بر اساس پلان همایش جناب آقای دکتر ملکشاهی رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی بودند که بعلت عدم حضور تغییری در سخنرانی ها بوجود آمد و از مشاور ارشد وایپو سرکار خانم اولا زهران برای ایراد سخنرانی دعوت کردند. محور بحث های خانم زهران بر تجربه وایپو در تدوین استراتژی مالکیت ادبی و هنری بود و ایشان ضمن بیان تجربیات وایپو به ارائه اطلاعاتی در زمینه وضعیت صنایع خلاقانه از تولید ناخالص ملی کشورها و همچنین به مطالعه ملی که در مورد کشورهای مختلف در زمینه سنجش حجم صنایع خلاقانه انجام گرفته بود پرداختند و متدولوژی وایپو را که چارچوبی هماهنگ و منسجم شامل فرایندها و ابزارهای مورد نیاز می باشد را تشریح کردند، در انتها نیز از وضعیت کشورهایی که به کنوانسیون برن ملحق شدند اشاره و تعداد آنها را 176 کشور برشمردند که بجز ایران تنها تعداد محدودی از کشورها هستند که هنوز به این کنوانسیون ملحق نشده اند و پیوستن به این کنوانسیون را برای نیل به اهداف توسعه ای و تدوین استراتژی مالکیت فکری ایران امری ضروری دانستند.

در بخش بعدی جناب آقای ملکشاهی به بیان کلیاتی درباب مالکیت فکری پرداختند و در مورد لایحه مالکیت فکری مطرح در مجلس به حضار قول دادند که ظرف پانزده روز آینده در کارگروهی که مسئولیت آن با دکتر محمود صادقی است تعیین تکلیف شود. سخنران بعدی دکتر سید علی ابطحی با موضوع استراتژی و کاربرد آن در اجرایی سازی سیاست های کلان ملی در حوزه مالکیت ادبی و هنری بودند، ایشان سخنرانی خود را با بیان تعاریف و مفاهیم استراتژی شروع کرده و با ذکر مثال هایی بحث را ادامه داده و تدوین استراتژی را به دو بخش تقسیم کردند بخش اول: مقصود نهایی ما کجاست؟ که آنرا تولید مقصد آرمانی نامیدند که شامل سه بخش چشم انداز، ماموریت و ارزش ها است، بخش دوم: نقطه فعلی. بعد از مشخص شدن نقطه دوم باید بین این نقطه و مقصد آرمانی، مسیری را تعیین کنیم در اینجا ابزارهای علمی موجود برای اجرا شدن سیاست های مربوط به مالکیت فکری مورد استفاده قرار می گیرند.سخنرانی بعدی با موضوع نظام کسب و کار فرهنگی دیجیتال و راهبرد ملی مالکیت ادبی و هنری توسط جناب آقای دکتر ششجوانی طرح گردید، ایشان بحث را با طرح این مطلب که نظام کسب و کار فرهنگی فقط به منفعت فکر نمی کند آغاز کردند و در ادامه مباحث به این موضوع پرداختند  که با توجه به اینکه در میانه انقلاب پلت فرم هستیم با توجه به مزیتهایی که کشورمان به کشورهای دیگر دارد می توانیم اتفاقی که 70 سال قبل برای ما بود را تکرار کنیم. ایشان ایران را در راه مانده صنعتی می دانند و اینطور استدلال می کنند، در واقع طی سالیان تمام هزینه ها از جمله منابع محیط زیستی، مالی، سیاسی و سرمایه انسانی را صرف صنعتی شدن کردیم در صورتی که امروزه بازی عوض شده هیچ کشوری دیگر به فکر صنعتی شدن نیست همه در مسیر پول سازی از صنایع خلاق هستند درست در این نقطه است که استراتژی مالکیت فکری کاربرد دارد. در انتها به تداخل دستگاهی موجود در کشور و بیان این جمله که باید مزیت رقابتی ما با فرهنگ جهانی یکی شود و باید این را فریاد زد بحث را به پایان رساندند.

سخنرانی بعدی و آخرین سخنرانی در نوبت صبح مربوط به دکتر کامران باقری مشاور و مدرس مدیریت نوآوری با موضوع ارزش آفرینی از آثار ادبی و هنری و اقتصاد دیجیتال بود که به دلیل طرح مباحث جالب با استقبال حضار مواجه شد؛ ایشان با نشان دادن پاورپوینتی درباره جنگ چالدران گفتند در حوزه اقتصاد جاده پیچیده است و ما با شمشیر می جنگیم. عملا هیچ چیز تولید نمی شود و  ما به خرید کردن افتخار می کنیم. دنیا وابسته به ما نیست به همین دلیل تحریم راحت است. اوبر، تلگرام، حراجی هنر تهران نشانه هایی از تحول است این اتفاق در بدنه جامعه اتفاق می افتد ولی بزرگان اقتصاد این موضوع را درک نمی کنند. ایران به شدت در صنایع خلاق بعلت پشتوانه فرهنگی عمیقی که داریم استعداد دارد، صنایع خلاق موجب تعالی بشر می باشد چون بر پایه خلاقیت است، در واقع آلاینده نیست. ایشان ضمن انتقاد از قدیمی بودن قانون کپی رایت ایران ادامه دادند با این قانون نمی شود صنایع خلاق را پیش برد.

 

 

نشست های نوبت عصر با دو میزگرد ادامه پیدا کرد؛ میزگرد اول با موضوع بحث مدیریت توسعه و اجرای مالکیت ادبی و هنری با حضور دکتر سعید حبیبا، دکتر مهدی هداوند، آقای محسن اهوارکی، آقای داود موسایی و خانم دکتر حیدری آغاز و شرکت کنندگان به تبادل نظر پرداختند.

دکتر سعید حبیبا با طرح موضوع آثار مثبت پیوستن به کنوانسیون برن طرح بحث نمودند و با ذکر پاره ای از آثار مثبت پیوستن به این کنوانسیون، از جمله تهیه آثار اصیل، انگیزه برای مولفان، ارتقای کیفی آثار و جلوگیری از تولید آثار کم مایه، حفظ هویت فرهنگی کشور و جلوگیری از استحاله فرهنگی، جلوگیری از گم راهی مصرف کنندگان، جلوگیری از لطمه به فرهنگ ایران، جلوگیری از بدنامی کشور در حوزه کپی رایت، دیگر شرکت کنندگان را وارد بحث نمودند. هریک از شرکت کنندگان به طرح نظر خود پرداختند، در میان شرکت کنندگان بغیر از آقای دکتر هداوند که مخالف پیوستن به کنوانسیون برن بودند سایر شرکت کنندگان همگی به اتفاق نظر موافق این امر بودند. دکتر هداوند در توجیه نظر مخالف خود دلایلی را از جمله اینکه: با توجه به اینکه در گذشته مغرب زمین بدون اینکه چیزی به مشرق زمین بپردازد از دانش ما استفاده کرده، الان وضعیت برعکس شده در این فضا کنوانسیون هایی مطرح شده که می گویند باید رایت بپردازید، شاید چون گذشته به ما حقی ندادند از نظر اخلاقی درست است که ما مصرف کننده بدون پرداخت باشیم. از منظر اقتصادی به این موضوع پرداختند که فقط بحث کتاب نیست که دوستان از جمله آقای موسایی به آن میپردازند. بحث نرم افزار هم مطرح هست آقای موسایی به عنوان نماینده ناشران بر این عقیده بودند که با پرداخت حق مولف قیمت تمام شده کتاب حدود 5 درصد افزایش پیدا می کند که رقم قابل توجهی نیست ولی با این پرداخت اندک ما از سودهای بیشتری بهره مند می شویم.آقای هداوند در مورد نرم افزارها استدلالی دارند که مثلا در زمینه ویندوز ما باید مبلغ 300 دلار بپردازیم که رقم قابل توجهی است از جمله اینکه در غرب دادگاهای ضد رقابت این پرداخت ها را مورد اعتراض قرار می دهند. از منظر حقوقی معتقد به یک راه حل میانه برای دوره گذار هستند مثلا در این دوره برخی از حمایتهایی که در برن نسبت به آثاری که برای اولین بار در ایران منتشر نشده است را در قوانین خود پیاده کنیم و آن آثار را هم مورد حمایت قرار دهیم. در انتهای میز گرد دکتر حبیبا در جواب صحبتهای دکتر هداوند بحث مجوزهای اجباری، راه حل کتابخانه ای و استفاده شخصی را برای جلوگیری از سوء استفاده در ظرفیت های قانونی مطرح کردند.

 

 

میزگرد دوم با موضوع تجاری سازی آثار ادبی و هنری با حضور دکتر احمد عبدالله زاده، دکتر شهرام رضایی، دکتر یوسف قاسمی و دکتر ابراهیم رهبری آغاز و شرکت کنندگان در زمان های 5 دقیقه ای به طرح مسائل و نظریات خود پرداختند و ادامه میزگرد را به پاسخگویی به سوالات حضار پرداختند.

در اختتامیه مراسم که با حضور دکتر محمود صادقی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی همراه بود از پایان نامه های برتر در حوزه مالکیت ادبی و هنری تقدیر بعمل آمد. در انتها نیز شرکت کنندگان مراسم با حضور بر روی سن عکسی به یادگار برجای نهادند.