بازخوانی سیاست‌ها و قواعد نظام حق اختراع در پرتو مسئله تغییر اقلیم
نوع مقاله : مقاله اصلی
نویسندگان
1 استادیار حقوق مالکیت فکری دانشگاه تهران
2 دانش آموخته دکتری حقوق خصوصی دانشگاه تهران
3 دانش آموخته دکتری مهندسی محیط زیست-مهندسی آب و فاضلاب دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
اختراعات براساس مؤلفه‌های سه‌گانه تازگی، ابتکاری بودن و کاربرد صنعتی، ثبت و حمایت می‌شوند. این مؤلفه‌ها دارای تعاریف و مفاهیم خاصی بوده که بعضاً از تنوع در نظام‌های ملی برخوردار است. از سویی، به موجب مقررات مربوطه، می‌توان در برخی موارد خاص و ضروری به صدور مجوز اجباری بهره‌برداری از اختراعات اقدام نمود و در بعضی موارد تحت مقوله استثنائات وارد برحق اختراع، نیز بدون اجازه مخترع از اختراع وی استفاده کرد. با وجود این، مسئله تغییر اقلیم که اکنون از موضوعات مهم بین‌المللی است بسیاری از زیرساخت‌ها و اصول و ضوابط پذیرفته شده جهانی از جمله نظام حق اختراع را دستخوش تغییر کرده است. از این رو، با عنایت به اهمیت ثبت اختراعات در توسعه کشورها این پرسش مطرح است که آیا پدیده تغییر اقلیم می‌تواند در نظام حق اختراع نیز تغییراتی را ایجاد کند و منجر به افزایش یا کاهش صدور گواهینامه شود و از سویی موارد بهره‌برداری آزاد از اختراعات را گسترش دهد؟ مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد کتابخانه‌ای و بعضاً میدانی سرانجام به این نتیجه می‌رسد که تغییر در مؤلفه‌های نظام حق اختراع و ارائه تفاسیر جدید از مقررات آن با ملاحظه مسئله تغییر اقلیم و مخاطرات زیست محیطی بعید نیست و می‌توان نشانه‌های این تغییر را دریافت.
کلیدواژه‌ها
https://jppolicy.ut.ac.ir/article_81995.html